18 jaar overspannen

Ik was 4 jaar en mijn zusje bijna 2 toen mijn moeder voor het eerst werd opgenomen. In 1973. Overspannen, zei men. De kinderen op straat hadden daar andere benamingen voor: je moeder is gek! En daar begreep ik niet veel van. Onze vader was in zichzelf gekeerd, waarschijnlijk kon hij zijn eigen verdriet niet hanteren. Laat staan dat van ons. Mem was weg en na een poosje begon ik me toch af te vragen waar ze bleef. Dus ik vroeg het aan de buurman. Jouw moeder komt nooit meer thuis! Ik rende naar binnen en ik weet nog dat mijn vader en ik toen voor het eerst samen hebben gehuild. Hij suste mij, ze komt wel weer thuis, alleen het duurt nog een tijdje.

Ze kwam thuis, stijf en totaal apatisch. Zo kende ik haar niet. Ik kroop bij haar op schoot en trok haar stijve armen om me heen. Ze was er wel, maar dit was niet wat ik verwacht had. Ons leven stond op de kop, het wonderlijke was alleen dat er nooit over werd gesproken. Ze was overspannen.... Wij leerden om te zwijgen, want door zomaar te zeggen wat je bezighield kon zij in de war raken. Wij leerden om haar te prijzen voor de dingen die ze deed. Wij leerden om aan alle kanten rekening met haar te houden. Om zoveel mogelijk onzichtbaar te zijn. Dat hielp om de situatie thuis houdbaar te houden. Natuurlijk was dat geen gezonde situatie en van een beetje leuk en gezond opgroeien was geen sprake. Wij waren aan het overleven, zonder hulp van buiten. Mijn vader moest niks hebben van hulpverleners. Er kwam alleen zo nu en dan een lieve vriendin van de kerk langs. 

Na haar plotselinge dood, 18 jaar na die eerste opname, kreeg ik een boekje onder ogen over schizofrenie. Daarin stonden dingen waarvan ik gewenst had dat ik ze eerder had geweten. Hoe ga je om met deze ziekte, waaraan kun je herkennen dat er weer een psychose aan zit te komen, alles wat wij door schade en schande zelf hadden uitgevogeld door gewoon met haar te leven. Hadden we dat toen maar geweten.

Tegenwoordig is er, mag ik hopen, meer oog voor de kinderen-van. Wat een eenzame strijd hebben wij gevoerd. Wat een onbegrip van mensen. Ik heb als volwassene veel gehad aan diverse therapieën. Wat voelde als een loden last heb ik nu wel afgelegd. Intussen ben ik zelf therapeut. Mijn stille wens is om ooit nog eens iets zinvols te doen voor de kinderen-van van nu. 
 

Tips van Gieneke

1. Blijf positief oordelen over jezelf, neem jezelf niks kwalijk 
2. Wees niet bang om ruimte te geven aan je eigen pijn, bij een vertrouwd iemand.
3. Jij bent belangrijk