Dubbele diagnose

Het komt vaak voor dat iemand een bepaalde psychische aandoening heeft – zoals depressie, angststoornis, ADHD of psychosegevoeligheid – en ook een verslaving aan alcohol en/of drugs. In feite heeft iemand dan twee aandoeningen tegelijkertijd. Dit heet daarom ook wel ‘dubbele diagnose’.

Het middelengebruik en de psychische aandoening zijn nauw met elkaar verweven en moeilijk te ontwarren. Aan de ene kant gebruikt iemand alcohol en/of drugs om met de psychische problemen om te kunnen gaan. Aan de andere kant krijgt hij of zij juist (meer last van) psychische problemen door het middelengebruik. Zo houden de psychische problemen en de verslaving elkaar in stand.

Gevolgen voor de cliënt

Iemand met een dubbele diagnose gebruikt de middelen om zich beter te voelen. (Hij kan dat ook verklaren als zelfmedicatie.) Hierdoor komt hij of zij vaak in een vicieuze cirkel terecht. Het is erg moeilijk om deze cirkel te doorbreken.

Het kan lastig zijn de juiste behandeling te vinden omdat de ggz en de verslavingszorg nog vaak aparte werelden zijn. Je hoort vaak dat de patiënt moet afkicken om zijn psychische problemen te behandelen en van zijn psychische problemen af moet zijn, om de verslaving te kunnen behandelen. Maar de behandeling moet gelijktijdig en met zorg gebeuren. Bij voorkeur door gespecialiseerde teams.

Meestal hebben mensen met een dubbele diagnose meer psychische en maatschappelijke problemen dan mensen die niet verslaafd zijn.

Gevolgen voor de naaste

Zorgen voor iemand met een dubbele diagnose is vaak ook dubbel zo zwaar. Je ziet dat de ander zichzelf beschadigt. Je eerste impuls is om te eisen dat iemand stopt met het schadelijke gedrag. Maar meestal kan de ander niet stoppen. Daardoor voel je je machteloos en kwaad.

Ook kun je worden geconfronteerd met bedelen, stelen, liegen en bedriegen.

Tips

• Zoek informatie over de psychische stoornissen in combinatie met de verslaving
• Contact met lotgenoten kan helpen om (h)erkenning te vinden en ervaringen uit te wisselen
• Ook geven sommige aanbieders cursussen voor familie waar je verschijnselen kunt leren herkennen, en waar je leert om te gaan met emoties zoals schuldgevoel, angst en medelijden en waar je leert op een gezonde manier op de been te blijven.
• Geef niet meer toe dan je zou willen (ook in geld ‘lenen’)
• Neem de verantwoordelijkheid niet over en handhaaf je eigen normen.

Meer informatie

https://www.trimbos.nl/themas/behandeling-dubbele-diagnose/feiten-en-cijfers-over-dubbele-diagnose/ : algemene informatie over dubbele diagnose

https://www.ypsilon.org/dubbele_diagnose : informatie over verslaving en psychosegevoeligheid. Hier kun je ook een brochure bestellen met informatie voor naasten.

Op de website van Stichting Naast, https://helpmijndierbareisverslaafd.nl/ , vind je informatie voor mensen die een dierbare hebben met een verslaving.