Bipolaire stoornis
Wat is een bipolaire stoornis?
Bij een bipolaire stoornis ervaart iemand uitersten in stemming en activiteit. Hij beweegt zich als het ware tussen twee stemmingspolen, een manische en een depressieve, met tussendoor een normale stemming. In een manische episode voelt iemand zich vaak opgewekt, energiek, uitbundig en daadkrachtig. In een depressieve episode vaak juist somber, moe en passief. De bipolaire stoornis kan zich bij iedereen net anders uiten.
Invloed op de naaste
Als naaste merk je vaak als eerste dat er sprake is van een nieuwe episode. Het kan lastig zijn om hierover met de ander te praten.
Het wisselende karakter van de aandoening maakt het vaak ingewikkeld hoe je je ten opzichte van de ander moet opstellen. Ook kan het zeer pijnlijk zijn om mee te maken dat iemand zich tijdens een manische fase volledig ontremd gedraagt.
Een bipolaire stoornis heeft invloed op je relatie met de ander. Tijdens stemmingsepisoden moet je soms de rol van verzorger vervullen. In stabiele periodes moet dan gezocht worden naar hernieuwde autonomie en gelijkwaardigheid binnen de relatie. De aandoening veroorzaakt nogal eens een verstoring in het functioneren van het gezin.
Gevolgen voor de cliënt
De stemmingswisseling maken het lastig om te bepalen wat de eigen identiteit is. De wetenschap een chronisch psychische aandoening te hebben kan effect hebben op het zelfbeeld. Mensen kunnen zich minderwaardig of onzeker gaan voelen. Ook doorloopt iemand vaak een rouwproces met verdriet over de diagnose en de verliezen die de aandoening met zich mee kan brengen. Bijvoorbeeld verdriet over het verlies van werk of omdat de toekomst er na de vaststelling van de diagnose heel anders lijkt uit te zien.
Een bipolaire stoornis kan invloed hebben op veel leefgebieden. Als de episoden ernstig zijn kan dat leiden tot tijdelijke of langdurige uitval op school of werk. Ook andere rollen zoals die van ouder of partner kan onder druk komen te staan. Iemand kan zich ook tijdens een manische fase volledig ontremd gedragen wat na afloop tot gevoelens van schaamte kan leiden.
Tot slot hebben mensen met een bipolaire stoornis een verhoogde kans op het ontwikkelen van suïcidaal gedrag.
Tips
- Stel je eigen persoonlijke grenzen en zorg goed voor jezelf. Zoek steun voor jezelf bij begrijpende vrienden, lotgenoten of je huisarts.
- Volg samen met je dierbare een psycho-educatiecursus (kijk op www.plusminus.nl of informeer bij de ggz instelling in je omgeving).
- Vraag de ander niet om de knop om te draaien. Iemand met een bipolaire stoonis kan dat niet zomaar.
- Moedig de ander aan om professionele hulp te zoeken en zorg ervoor dat jij ook regelmatig bij de behandelgesprekken aanwezig bent.
- Maak samen een noodplan. Hierin wordt vastgelegd wat te doen als er een episode optreedt.
- Een aandoening is maar een etiket. Geen mens is hetzelfde. Zie ook: Classificaties gerelativeerd.
Meer informatie
- https://www.plusminus.nl/ vereniging van en voor mensen met een bipolaire stoornis en hun naastbetrokkenen
- www.kenbis.nl het kenniscentrum bipolaire stoornissen
- Ook op Thuisarts.nl vind je meer informatie over de aandoening en de behandeling ervan.
- Zorgstandaard Bipolaire stoornissen
- vmdb lotgenotenlijn; 0900-5123456 voor steun of een luisterend oor
- De brochure “Hoe u de ander en uzelf kunt helpen”
- www.kopstoring.nl website gericht op jongeren van ouders met een psychische kwetsbaarheid.
