Crisis

Als je naaste in een crisissituatie zit, moet je handelen. Voorbeelden van crisissituaties zijn:

Door psychische problemen vormt iemand een gevaar voor zichzelf of voor anderen in zijn omgeving;
Gevoelens van pijn, angst en depressie zijn zo hoog opgelopen dat iemand niet meer wil leven;
Door een plotselinge, overweldigende gebeurtenis is iemand zo van slag dat hij zijn eigen emoties niet meer onder controle heeft.
Het gaat al een tijdje niet goed en nu ziet u dat de problemen opeens veel erger worden. Er moet snel wat gebeuren anders loopt de ander helemaal vast.

Hulp

Aarzel niet om hulp in te roepen. Ga na of er een crisisplan of crisiskaart is. Neem contact op met de daarin genoemde persoon of instantie, of met de huisarts(enpost) of de behandelaar. Deze kunnen de situatie inschatten en zo nodig de crisisdienst inschakelen. Zie ook: Hulp.

Bel bij gevaar 112. Breng jezelf in veiligheid als dat nodig is.

Meldpunt

Je kunt de situatie ook doorgeven aan het meldpunt Wet verplichte ggz van de gemeente waar de persoon in kwestie woont. De gemeente zal dan een onderzoek in gang zetten. Kijk hier voor meer informatie over verplichte zorg.

Wat kun je zelf doen?

Probeer rustig te blijven en rust uit te stralen.
Oordeel niet. Vraag naar wat je naaste meemaakt en waar hij last van heeft. Leef mee en toon empathie en begrip.
Neem iemands emoties en gevoelens serieus. Ook als je ze niet begrijpt. Emoties en gevoelens zijn altijd echt voor de persoon die ze heeft.
Laat je naaste weten dat je er voor hem bent. Vraag bijvoorbeeld: wat kan ik voor je doen?
Blijf bij iemand.
Toon werkelijke interesse. Luister naar zijn of haar kijk op de situatie. Je hoeft het niet te geloven, maar je kunt het je misschien voorstellen. Of je kunt het er samen over eens worden dat ieder zijn eigen ideeën heeft. Vraag om elkaars respect daarvoor.
Stel grenzen: maak duidelijk wat jij voor je naaste kunt doen en waar hij of zij een ander voor moet inschakelen.
Gebruik informatie uit het (crisis)signaleringsplan of uit de crisiskaart.
Gebruik de app ‘Mijn oplossingen’.

Wat kun je beter niet doen?

Pushen, aandringen, je naaste op de huid zitten.
De problemen van je naaste wegwuiven.
Zijn verhaal ontkennen.
Ompraten, overtuigen of chanteren.
Meepraten.
Je eigen interpretatie geven.
Bevestiging zoeken van je eigen mening.
Beschuldigen.
Is iemand onder invloed van middelen? Ga pas met elkaar in gesprek als het betreffende middel is uitgewerkt. Een aantal middelen, zoals alcohol en wiet, versterken de stemming.

Hoe ga je om met suïcidaliteit?

Toegenomen gevoelens van pijn, angst of depressie kunnen tijdens een crisis zorgen voor suïcidale gedachten. Dit is niet alleen voor je naaste heel moeilijk, maar ook voor jou. Hoe kan je hier het beste mee omgaan? Wat kun je beter wel doen en wat niet?

Wat kan je doen als iemand suïcidale gedachten heeft?

Blijf rustig
Luister naar jouw naaste
Probeer erover te praten met jouw naaste. Vaak willen mensen niet echt dood, maar willen ze niet op deze manier verder leven. Ze willen af van de angst, pijn of depressie.
Vraag: ’hoe kan ik helpen?’
Schakel professionele hulp in, zoals de huisarts (avond-en/of weekenddienst) of bel 0800-0113.

Wat kan je beter niet doen?

Boos worden
In de stress schieten (hoe moeilijk ook).
Oordelen
Het probleem wegwuiven. Zeg niet: ‘doe niet zo gek’ of ‘morgen schijnt de zon weer’.
De last in je eentje dragen. Neem iemand in vertrouwen. Dit kan bijvoorbeeld een vriend of familielid zijn, maar ook een professional of iemand die hetzelfde doormaakt.
Meegaan in de crisis. Zoek ook hulp voor jezelf in deze moeilijke situatie.
'Psycholoog spelen'. Schakel professionele hulp in.
Beloven dat je het geheim zal houden.

Behoefte aan meer informatie of heb je vragen? Ga dan naar www.113.nl. Je vindt hier meer informatie over hoe je om kunt gaan met de situatie. Bovendien kan je (anoniem) bellen, chatten of een afspraak maken met één van de psychologen.