Loslaten uit liefde
"Ik zou je het liefste in een doosje willen doen. En je bewaren, heel goed bewaren." Aan die regels van Annie M.G. Schmidt moest ik vaak denken als het erg slecht ging met mijn zus. Jarenlang streed ze tegen angst, depressies en traumatische herinneringen. Een gevecht dat ze vaak won, maar waarin ze soms ook bijna kopje-onder ging. Op die momenten wilde ze niet meer leven. De eerste keren dat mijn zus haar suïcidale gedachten uitsprak raakte ik in paniek. Ik wilde alles doen om het te voorkomen. Met haar zoeken naar behandelingen die zouden kunnen helpen en vaak contact zoeken om haar stemming te peilen. Was zij down dan gaf mij dat veel onrust en stress, ging het iets beter, dan kreeg ik weer wat lucht.
Mijn zus en ik konden altijd over alles praten, ook over dit moeilijke onderwerp. Ik kwam er achter dat een deel van haar suïcidale gedachten voortkwamen uit depressie. Het gevoel niks waard te zijn, alleen maar een last voor anderen. Depressies zijn goede leugenaars. Met goede hulp en medicatie kreeg ze greep op deze gedachten.
Er was echter ook een andere reden. Zelf kunnen bepalen wanneer ze de strijd zou staken gaf haar het gevoel de regie te hebben. Zo had ik er nooit over nagedacht… voor mijn zus was dit als een nooduitgang. En het kan prettig zijn te weten waar die zit, als je emotioneel zo vaak in het pikdonker verkeert, in paniek. Ik begreep steeds beter hoe zwaar het moet zijn om elke dag te knokken, hoeveel energie dat kost.
Mijn zus begreep hoe bang ik was haar te verliezen. De liefde van en voor mensen om haar heen is voor haar een motivatie geweest om toch door te gaan. Ik zag hoeveel moeite dat kostte, ondanks alle hulp en steun. In de jaren die volgden was ik veel bezig met het onderwerp zelfdoding. Was mijn wens mijn zus in (mijn) leven te houden, zelfs als ze alleen maar zou lijden, niet egoïstisch? Langzaam aan probeerde ik te accepteren dat ik haar misschien ooit moest laten gaan, juist omdat ik zoveel van haar hield.
Met behulp van therapieën, begeleiding en vrijwilligerswerk werkte mijn zus hard aan zichzelf. Ze ging vooruit, maar het lampje van de nooduitgang bleef aan, voor de zekerheid…. En toen, op een moment dat we dachten dat het redelijk goed ging, koos mijn zus ervoor haar strijd te staken. Haar dood was een weloverwogen en zorgvuldig geplande daad, ze wilde niet meer wakker worden.
Ik mis haar ontzettend, maar snap en accepteer waarom ze dit deed. Hoewel niets je kan voorbereiden op dit verlies en verdriet, helpen onze gesprekken me nu om verder te gaan met mijn leven. Hopelijk heeft mijn zus nu de rust waar ze zo hard voor gevochten heeft. Ik koester de herinneringen aan onze geweldige band en wederzijdse eerlijkheid.
Tips van Susanne
- Praat met je naaste over de suïcidale gedachten. Geef de ruimte om te vertellen waarom hij of zij aan zelfdoding denkt. Dit kan aanknopingspunten geven om de juiste hulp te zoeken, maar ook om van elkaar te begrijpen wat dit onderwerp met je doet.
2. Wees je ervan bewust dat suïcidale gedachten verschillende oorzaken kunnen hebben. Soms zijn gedachten aan zelfdoding een symptoom van een aandoening, zoals depressie of psychose. Ook medicatie kan suïcidale gedachten veroorzaken of versterken. Het is belangrijk dit met de behandelaar van je naaste te bespreken.
3. Omgaan met het feit dat je naaste niet meer wil leven is zwaar: het kan angst en stress veroorzaken. Zoek zelf ook hulp als je er over wil praten of steun nodig hebt.
