Ze blijft mijn tweelingzus
Mijn tweelingzus en ik zijn opgegroeid in een disfunctioneel gezin met emotionele verwaarlozing. Mijn ouders zijn als kind zelf ook emotioneel verwaarloosd. Ze kregen hun eerste kind – onze oudere broer - toen ze nog maar 16 en 20 waren. Toen we 5 of 6 waren, verliet mijn vader ons gezin. Toen we 14 waren, ging ook mijn moeder bij ons weg. Een jaar later is mijn tweelingzus van een flat gesprongen. In de loop van de tijd is ze steeds meer gehandicapt geraakt. Ik kwam in een pleeggezin terecht en mijn zusje in een psychiatrische instelling. Daar kreeg ze de diagnose borderline.
Vanaf dat vertrekpunt zijn wij allebei ons leven richting volwassenheid begonnen. Bij mij is dat met allerlei hobbels en obstakels toch goed gekomen. Ik heb mijn opleiding afgemaakt, breng twee kinderen in co-ouderschap groot, heb een leuke baan, een aantal vriendinnen en een fijne partner. Wel blijft het leven een gevecht, door wat ik heb meegemaakt in mijn jeugd. Het kost moeite om mijn hoofd boven water te houden. Met medicijnen en therapie lukt dat tot nu toe redelijk.
Tien jaar heb ik geen contact gehad met mijn zus. Een jaar geleden heb ik toch voorzichtig de telefoon opgepakt. Ik kan haar niet aan haar lot overlaten, ze blijft mijn tweelingzus. Ze komt haar huis niet uit en heeft geen netwerk van familie en vrienden. Ze heeft een vriend die voor haar zorgt, maar die drinkt net als zij teveel alcohol. Haar dochter wil vanwege alle omstandigheden niets met haar te maken hebben.
Ik kan alleen met mijn zus bellen. Het zou voor mij te confronterend zijn om haar weer in levenden lijve te ontmoeten en de gevolgen van haar destructieve gedrag te zien. Daarnaast ben ik bang dat ik mijn grenzen dan niet goed kan bewaken – door de afstand kan dat nu wel. Zo’n telefoongesprek verloopt warrig (alcohol en blowen hebben haar brein aangetast) en is vermoeiend. Maar ik schat in dat ze niet heel oud zal worden, dus ik wil er in de laatste jaren voor haar zijn. Ik moet veel geduld hebben, want ze weet vaak halverwege een zin niet meer waar ze het over had en praat heel langzaam en gedetailleerd. Maar we kunnen ook samen lachen; we hebben dezelfde humor. Met andere familieleden heb ik geen contact meer, dus het is fijn om zo toch een soort familiegevoel te ervaren.
Met vallen en opstaan heb ik steeds beter geleerd mijn grenzen aan te geven. Bloederige verhalen en verhalen over wanneer ze dronken is, hoor ik liever niet. Die rakelen mijn eigen trauma op en ik wil geen nachtmerries meer krijgen. Als ik mij zorgen maak, is het moeilijk om niet in de hulpverlenersstand te schieten. Daar moet ik voor blijven waken. Toch is dat lastig. Ik heb al een keer de GGD in haar woonplaats gebeld toen ze vertelde dat ze een muizenplaag in haar appartement had. En soms help ik haar met meedenken over een eventueel euthanasietraject. Maar het lukt me nu om er niet in meegezogen te worden en het daar te laten waar het is.
Soms heb ik de behoefte om erover te praten met iemand die niet schrikt van zo’n heftig verhaal. Mijn vriendinnen wil ik er niet steeds mee belasten. Bovendien kennen ze mijn verhaal nu wel en hoewel ze er begrip voor hebben, kan ik niet meer echt mijn ei bij ze kwijt. Gelukkig kunnen mijn zus en ik de laatste tijd ook over onze jeugd en onze ouders praten. Dat ging vroeger niet. Ik merk dat dit fijn is, want we hebben het samen meegemaakt. Het idee dat mijn zus en ik nog iets voor elkaar kunnen betekenen, geeft mij de motivatie om door te gaan.
De tips van Manon
- Bewaak je grenzen. Als jij eraan onderdoor gaat, heeft niemand iets aan je.
- Onthoud dat je dierbare er zelf niet om heeft gevraagd om een aandoening of ziekte te krijgen. Hij/zij is zelf eigenlijk ook slachtoffer van de omstandigheden. Dat maakt je blik milder.
- Iemand die niet gered wil worden, kun je niet redden.
